ZORAM TLUANA MI RIANGVAI THANGTEEKA
Thangteeka hi rualban lo,
chhungkhat laina sawi tur pawh nei lo, ringvai a ni a. A nu leh pa hming
takngial pawh a hre lo a. A pian kum chu Thli chhe tleh kum a ni.
Amah hi Piangsual, ke lek lam deuh
a nih avangin a thatlai deuh pawhin kal pangngaiin a kal hlei thei lova. A
kawng kal hi tlan deuh reuhin a petek euh euh thin a ni. Tum khat chu Aizawl ah
miin Pheikhawk an lo pe a, a Pheikhawk thar bun chuan Durtlang lamah a kal ta a.
Durtlang a thlen chuan a Pheikhawk thar chu a chhip a pawp hman tawh a ni.
Chutianga pian dik lo chu a ni a, a lainatawm hle.
Chutiang a ni chunga kawng mumal
lo leh fur khaw chhe karah pawh, khaw hrang hrang a tlawh kual reng tho a. Mi
ten mak an ti hle thin a, Sapuiin a hruai thin a nihte an ring hial thin. Hmun
thenkhatah chuan naupang ten an lo chhaih nawmnah chang a tam a, chutih rualin,
amah lainata, duhsaktu pawh a tawng ve zel bawk. Phullen pawh a lo tlawh ve
tawh thin a ni ngei ang Khawnbawl Upa Pu Hrangphunga, Pu Tlanhnuna pa te nen an
in hre tha hle a, tin Pu Khuanghnuna pi (a nu nu) Pi Tlingzovi te nen pawh an in hre hle a ni.
Chutianga khaw hrang hranga a awm
kual hnu chuan Phullen chu nuam a ti hle a ni ang, Phullen a thih a, Phullen a lunghah
a duh thu a sawi a. Phullen tlangval leh pa ho chuan Chhawrtui atangin
Changzawl lamah kalpuiin, Phullen ah an zawn haw ta a. A pualin Lailak veng, Pu
Hmingthanga In bulah a In tur an sak sak a. Tah chuan awm ve in, khawtlang
mipui ten Buhfai te an khawn khawm sak a, eitur an pe thin a. Chhawrtui khua ah
hian miin coat an lo pe a. Chu coat chu a buang, fual lam deuh a ni nghe nghe a. Chu a coat dawn chu ama mamawh lei nan pawisa
a chantir kha tha zawkin an hriatsak a, Hmun hlui veng a mi Pu Chawngkhuma (Pu
Kaphlira patea) chuan Rs 20 (sawmhnih) laiin an lei chhawn sak ta a ni.
A pian dik tawk lo vang hian a mu te
hi thawh a harsat a. A upat deuh hnu
phei chuan kal a harsat zual a, tlangval hovin an riahpui thin a ni. Vawikhat
chu, Pu Ralzinga leh Pu Lalbuanga (Rammawii pasal) ten an riahpui a. Zan ah a
zun a chhuak ta, a tho mai thei si lo, “Tlangval
te u, ka zun a chhuak e” a ti a. A riahpuitute kha an lo mutui deuh a ni
ang, an hre thei si lo. Kawmchhak pa Pu Awrhchunga (Pu Hmingthanga pa) chuan a
lo hria a, a zuk kai tho ta a ni awm e. Chutiang chuan thenawm khawveng nula
tlangval ten an ngaihsak hle a ni.
Thangteeka hian Kohhran a belbul
hle a. Kohhran mi tak a nih vangin Kohhranin a ngaihsak em em a, chaw petu
turte, riahpui turte Kohhran inkhawm a thulh ngai lo a ni. Mahse a ke dik loh
deuh vangin a kal tha thei vak lo va. Tlangval hovin a inkhawm turte hi an zak zeh
a, an kalpui nawl nawl thin. Biak In ah pawh Pulpit hnung lam deuh ah chuan
thutna chuam bik a nei a, a thlen tlai pawhin chulai chu a pan vang vang thin. Khawi
ah leh lehkha a zir hriat a ni lo va, mi ang lo e ti lovin Bible a chhiar thiam ve tlat a. Bible hi a
kawl reng thin a, a Bible chhiar erawh a awmzia hriat fiah hleih theih a ni lo.
Chutianga hun a hman hnu chuan, kum
1947 October ni 23, Nilaithawhtan khan chatuan ram a pan ta a. Thangteeka thih
ni hian, mak tak maiin, khua a chhe nasa hle a. Thli a tleh hum hum a, nasa
taka ruah surin, khua a cheng a, a hrehawm hle a. A thlan hi hmunhlui thlanmual
ah, tuna Bung lianpui chhak lawk, Zangchhiaa (Lalbeli pa) thlan bulah an laih
sak a. Tlangval thlan lai tan pawh Thlan khur pawna awm kha a hrehawmin taimak
leh tlawmngaihna zawkah ngaih hial khawpin khua a chhia a ni. He a thih ni a
thli tleh hi Tualbung velah a na zual a, Kawlthei hnah leh thing hnah dangte,
phaitual hnim chenin a chhem fi thulh nghe nghe.
Hmunhlui thlanmuala phum a nih
bakah, Phullen tlangval leh pahote chuan Thangteeka pual hian Lungdawh tha tak
siam sak an tum a. Nula leh tlangval ten Thangteeka lung dawh tur hi Hmunhlui
lam Khiangkarkah thlen hma Tuitai mawng ami an la a, phur tak leh hlim takin an
zawn haw a, an haw haw hulh hulh a ni awm e. A thlan lunga thu ziak dah tur pawh
tha tak a siam an duh a. Upa Zalawra (Sande Sikul lama mi lar tak) Mission veng
chuan “in duh angin a thu rawn ziak ula, phai ah ka lo thawn ang e” a ti
a. YMA in Thlana ziak tur thu a thawn chu Pu Zalawra khan kimchang deuh hret
turin a lo tidanglam hret a. Tichuan
Culcutta ah a thawn ta a, a thu ziak chu thir phekah reh thei lo turin thil var
phum hmangin tha takin an ziak a ni.
Tichuan a thih atanga kum khat
hnu, kum 1948 khan Phullen YMA chuan nalh leh mawi takin, Phullen Kawn atanga
Aizawl lam panna kawngpui kam, hnai te ah chuan Thangteeka Hriatrengna Lungdawh
tha tak chu an siam ta a. He lungdawh hi lal Awksarala thlan tih loh ah chuan a
hun laia Phullen lung dawh tha ber a chhal theih a ni ang. Thangteeka Lungdawh ah chuan a hnuaia thu ang
hian ziah a ni a, a laiah Kros lem mawi tak ziah lan a ni bawk –
ZORAM
TLUANA MI RIANGVAI
THANGTEEKA
KUM
76, THIH NI : 23.10.’47
Kuta sak loh chatuan In chu
A tan buatsaih a ni.
LUNG
PHUNSAKTU:-
PHULLEN
YOUNG
MIZO ASSOCIATION
(Y.M.A
1948)
Khaw hlui atangin khaw hnuai
lamah, motor kawngpui kal awlsamna lamah insawn a nih takah khan khaw hlui chu
ramngaw a lo nit a a. Thangteek Lungdawh pawh chu Motor kawngpui kam
Serzawl-Kawn, tuna YMA Ram an tih tak ah sawn a nit a a. (Thangteeka Lungdawh sawn a ni hi ka ui tak zet – Buata)
A pian kum hi Thlichhe tleh kum
tih a ni a. Thli chhe tleh kum chu 1876 a ni a. Mahse a Lungdawh ah chuan kum
76 mi niin ni 23.10.1947 ah a thi tih ziah a ni a. Thli chhe tleh kum a piang a nih chuan kum 72
mi ni awm tak a ni. Thlan lung phuntu Phullen Branch YMA te hian Thli chhe tleh
kum hi an hai nge a kum zat hi an chhut sual palh zawk tih chu hriat mai a
harsa deuh.
Buata Bawihtlung
Dt. 6th July, 2017
*******************
Comments
Post a Comment