PC Rosangliana chanchin tlem


PU PC ROSANGLIANA

Phullen khaw pa, tuna Aizawl Ramthar venga awm ta, Phullen khawtlang tana mi tangkai tak Pu PC Rosangliana hi, ram pum huap pawha mi pawimawh zinga ami a ni tih hi sawi tam a ngai awm lo ve. A chanchin hi tam tak sawi tur a awm a. A thiamna leh finna, a zir leh nihna chelh hrang hrangte hi uanpui tham a ni. Mizopa tlawmngai rilru pu tih takah, amah hian a sawi ngai lo va, chuvang chuan thangthar tam takte hian kan hrechiang lo mai thei. Education Deptt a Officer lian pension, chumi hnu a ram tana theih tawp chhuah a bei ve ngar ngar thin, mite tanpui peih mi, zirna ngaipawimawh tak nimaiah kan ngai mai thei. Mahse chuti mai chu a ni satliah ngawt lo.

Pu Sanga hi Phullen atanga Sikul kal chhuakin, lehkha thiam pangngai tak a ni a. An hun lai khan lehkha zir kha a la harsa em em a, thiam thei tan pawh zirna a la changtlun tawk loh avangin tih vak ngaihna a vang hle a. Thingtlang tlangval tan phei chuan, mahni Inlum kalsan a, hmun hran hla tak tak, khawpui lamahte zir zawm a ngaih chang a awm thin a. Zir a sang tulh tulh a, a hautakin chhungte an hlat tulh tulh a  ni ber a, ram pawn hla takah zir zawm hial a ngaih changte pawh a awm thei thin a, chutiang hunah chuan harsatna paltlang a ngai nasa hle ni.

A tumruhna leh teirei peihna avang chuan, thingtlang tlangval khan, harsa tak chung pawhin zirna kawngah ke a pen zel a. Zirna ngaina mi tih takah, Sorkar hna a thawh tawh hnu  leh chhungkaw pa a nih hnu pawhin zirna a la thlahthlam lo a. Thiamna sang zawk nei turin ram ropui England, France ah te a la zir chhunzawm zel a ni.  Chung a thawhrimna leh taimaka avang chuan Pu Sanga hian hlawhtlinna hrang hrang a chang a. Rampum huapah pawh nihna pawimawh leh chhuanawm tak tak a chelh tawh a ni. Chung zinga thenkhatte chauh han tarlang ila –

ZIRNA LAM:
    Pu Sanga hi, zirna lama ah hian a thleng sang hle a. Phullen Primary school atanga bultanin University of London, England bakah IIEP Paris, France thlenga zir zelin, thiamna sang tak, degree pawimawh tak tak a nei a. Chuvangin a zirna thenkhat chauh kan sawi hrih dawn a ni.
  1. Kum 1984 khan North Eastern Hills University (NEHU) hnuaiah M.Ed a zir zo a. Pu Sanga hi Phullen atanga M.Ed zir chhuak hmasa ber a ni.

  1. Kum 1988 khan University of London (England) atangin Post Graduate Diploma in Educational Planning a zir chhuak a. Pu Sanga hi Mizo zinga London University Post Graduate Degree zir thei hmasa ber leh zirchhuak hmasa ber a ni a. Tun thlengin Mizo zingah amah chiah hi he London University atanga hetiang Post Graduate degree nei awmchhun a la ni. University of London hi England a University upa ber 3-na a ni a, khawvel milar tak tak te zirchhuah leh thawhna hmun a ni.

He hmuna zir tur hian British awp thin ram – Colonial Countries atangin dil ve theih a ni a. India sorkar aiawh a zir tur a nih bakah, British Sorkar in a senso a  tum dawn avangin zir tur an thlang uluk hle a, a duh leh chak tan kal mai theih ni ngawt lo a. Mizoram sorkarin tirh tlak a a ngaih a nominate phawt hnuah, India sorkar atangin zawhna hrang hrang chhan tur tam tak chhan a ngai a, chumi hnuah London (British) atangin zawhna chhan tur tam tak a awm leh a. Chutiang zawng zawng an chhan vek a, tling tawk an tih hnuah chauh PGDEP zir tur hian an tling thin a ni. Kan mithiam zingah pawh hian  University of London a zir tum, tling zo ta lo, an awm ve nual a ni.

  1. Kum 1989 ah International Institute of Educational Planning (IIEP), Paris ah Educational Planning & Administration a zir chhuak leh a. Hei hi thla thum (3) course a ni a. Pu Sanga hi Mizo zingah IIEP, Paris, France atanga zirchhuak thei pathumna a ni. Mizo zinga IIEP, Paris atanga lo zirchhuak tawhte chu Pu Thanseia leh Pu F. Lallura te an ni a, Pu Sanga hian a dawt a ni.  Pu Sanga hian University of London a PGDEP a zir zawh hnuah Paris ah hian zir zawm turin a kal leh nghal a ni. Tunlai hun, engkim awlsam taka tih zung zung theih tawhna khawvelah pawh London, Paris vela Lehkha zir chu sawi loh, zin ringawt tur pawha inhai kaw zo lo kan la kat nuk a nih hi. 


NIHNA A CHELH THENKHATTE:
Ani ang hi chuan Nihna tam tak a chelh ngei ang tih chu a rin theih a, Phullen a a awmlai a YMA Branch President term 3 a nihte leh tualchhung vela a nihnate chu tarlang vek hrih lo mai ila. Kan hriatssak theih mai, tlem te chauh kan tarlang hrih dawn a ni.

  1. Hmar hnam te harsatna tawh chungchangah kum 1990 khan India Sorkar laipui chuan One Man Commission a din a, chu One Man Commission atan chuan Phullen pa Pu PC Rosangliana chu Sorkar laipui chuan a rawn ruat a ni.  India ram zauzia kan hria a, mihring tamzia kan hria a, mi thiam leh fing pui pui an tam zia pawh kan hria. Chung zingah chuan Pu Sanga hi India Sorkar laipui chuan ring tawk takin a rawn ruat a ni. 

Pu Sanga hian a tihtur a tih theih nan, India Sorkar chuan Motor (Jeep) thar tha veng vawng a pe a. India Sorkar laipui atangin an mi tirh a ni tih hriatna ID an pek bakah leh Mizoram Sorkar atangin ID an pe bawk a, Hmar hnam hruaitute atanga Hriatpuina lehkha an pe bawk a. Tichuan thla 3 chhung teh meuh chu Hmar hnam awmna hmun hrang hrangah a zin kual a. Hmar hnam zia leh nihphung, an khawsak dinhmunte, zirna (Education) lama an dinhmunte, eizawnna kawnga an dinhmunte a zirchiang a. He a zirchianna Reports hi India Sorkar Home Ministry ah a thehlut a. A report thehluhah hian Sorkar laipui pawh a lawm hle tih hriat a ni.

He a thil zirchianna tam takte hi, mi hriat mang lohva chetlak ngai chi te a ni nawk bawk a. Sorkar laipui tirh a nih miau avangin hel tamna hmun a a chetlakna kawngah a sahimna kha sorkarin a ngaipawimawh em em a. An kalna tur leh an tih turte kha sawi lawk vek chi a ni ṭhin lo a. A Driver, an kalchhan leh an thiltih hrechiang lem lo phei chuan, zan an riahnaa Sipai hovin an lo veng khup mai ṭhin chu mak a ti thin hle a ni awm e.  

  1. Mizoram Lehkhabu chhutna changtlung a awm hma khan, Sikul leh College zirlaibu zawng zawng hi Calcutta, Delhi etc a chhut an ni hlawm a. Lehkhabu Chhut man hi a to thin em em mai. Chu chu Mizoram Sorkar chuan zirchian a, Zirlaibute man tlawm deuh zawka zawrhchhuah a nih theih dan a dap ta a. Chu thil zirchiang a, rawtna siam turin Three Man Committee a din ta a. Chu Committee a a ki pawimawh ber pakhat niturin Committee Secretary atan chuan Pu Sanga hi Mizoram sorkar chuan a ruat a. India ram hmun hrang hranga lehkhabu chhutnate zirchiangin an dawr kual a. Tichuan Sorkarah rawtna leh ruahmanna an thehlut a. Chumi hnu atang chuan Mizoram a kan zirlaibu hrang hrangte chhutman hi, tun thlengin a lo hniam ta duai mai a. Zirlai, a bik takin mi harsa zawk ten kan vanneih phah em em a ni.

  1. Mizoram sorkarin rampum mipuite dinhmun chawikanna tur leh kuthnathawktute dawmkanna tura uluk taka ruahmanna a siam leh kalpui Sorkar Flagship Programme – NLUP ah hian Pu Sanga hi Implementing Board member ah Mizoram sorkar chuan a ruat. Kum 7 chhung ngawt NLUP a rorel khawl leh thuneitu sang, Implementing Board member mi tlemte zingah kum 2010 vel atang khan tun thlengin a la awm char char a ni. Hetiang Sorkar Programme liana a thluak bur zinga tel hi thil awlai a ni lo tih chu kan hre vek awm e.

Pu Sanga hi Phullen khawchhuak, thingtlang tlangval thin ni mahse, a thiamna avangin Mizoram mai ni lo, Sorkar laipui pawhin a hriat a ni a. University of London, Englan leh IIET, Paris, France atanga a zirchhuah hnuah hian, a thawhna Education Department ah chuan, Sorkar rawtna angin a aia senior paruk ngawt a kal khum (supersede) hial a ni.

    Amah hi thingtlang tlangval, harsatna hrang hrang paltlang hnu a zirchhuak a nih avangin, midangte dinhmun a hrethiam em em a. Zirna hlutzia a hria a, chuvangin zirna hi a ngaipawimawh em em a. Lehkha zir zawm chak si, sum lam harsatna vanga zirzawm thei lote hi a vei hle a. Chutiang a hriatte chu a tanpui thin a, kan hriat angin a enkawlna leh tanpuina zara zirchhuak pawh an awm nual a ni.

    He a chanchin hi midangte entawn atan Phullen Group a post turin ka ziak a. Amah hi mi chapo lo tak a nih avangin a chanchin ka zawh pawhin, a uar zawngin a sawi duh ngai lo a. Amah leh a chanchin kan lo hriat tawh sate nen tihian ka rawn phuah rem ta a ni.

-
Buata Bawihtlung
The 3rd June, 2017 Saturday
Aizawl

Comments

Popular posts from this blog

PHULLEN DIARY 2020

MARTAR CHALBUANGA CHHANGTE - MIZO ZINGA KRISTIAN MARTAR HMASA BER